فصلنامه مطالعات حسابداری و حسابرسی
پیاپی 13 (بهار 1394)

کیفیت اطلاعات همواره یکی از موضوع های مورد علاقه استفاده کنندگان، استانداردگذاران، قانون گذاران و محققین بوده است؛ زیرا موجب حفظ و تقویت جایگاه سیستم اطلاعاتی حسابداری در بازارهای سرمایه و تقلیل هزینه های نمایندگی بین مدیران، سهامداران، تامین کنندگان مالی و سایر اشخاص ثالث می شود.
اهمیت کیفیت اطلاعات در ایجاد جو اعتماد و اطمینان در بازارهای سرمایه و نقش پررنگ این بازارها در هدایت منابع به سمت صنایع مولد و تخصیص بهینه آن ها، پرداختن به این حوزه را برجسته می سازد. کیفیت مفهومی وابسته به نوع تصمیم است. اطلاعات حسابداری در دیدگاه اطلاعات، به منظور دو هدف تصمیم گیری (ارزشگذاری) و کنترل (مباشرت) مورد استفاده قرار می گیرد.ویژگی اطلاعات در هدف تصمیم گیری، توان آن در تخمین جریان های نقدی و در هدف کنترل، توان آن در تمیز اقدام های مطلوب و نامطلوب مدیر می باشد.
این پژوهش بر آن است ضمن اشاره به تئوری بیزین (1763) در تعریف مفهوم اطلاعات و کیفیت آن، به تحلیل ویژگی های مورد نیاز اطلاعات (سود) با کیفیت در هر یک از دو منظر مباشرت و ارزشیابی و اثر آن بر هزینه سرمایه بپردازد.

امروزه الگوریتم های مبتنی بر هوش جمعی در تمام زمینه ها از جمله امور مالی و حسابداری راه پیدا کرده است. می توان اظهار داشت قابلیت پیش بینی بالا، خطای کم، سادگی، سرعت فرایند و مواردی از این دست، امکان دستیابی به جواب بهینه را فرآهم می کند و همین امر سازگاری آن را در زمینه های مختلف به وجود می آورد. این پژوهش به بررسی الگوریتم بهینه سازی توده ذرات (PSO) در حسابداری می پردازد. پس از بیان ساختار این الگوریتم، ویژگی ها و مزایای مهم بیان شده و با درنظر گرفتن کاستی های احتمالی این الگوریتم، راه حل های مختلف جهت بهبود آن، پیشنهاد شده است.

حسابداری مدیریت شامل طراحی و استفاده از حسابداری درکنترل ورهبری سازمان است. دایره حسابداری مدیریت خروجی های خود را در قالب روش ها و پیشنهادات به مدیریت سازمان ارائه می دهد. مدیریت باید روشی را ازبین روش ها وپیشنهادات برگزیندکه در عین بهینه بودن، عامل به صرفه بودن را در برگیرد. لذا سیستم مدیریت نیازمند اطلاعاتی بهینه(واقعی، صحیح، مربوط، کامل و بهنگام) جهت تصمیم گیری صحیح و نیل به اهداف مذکوربوده وهمچنین بایدعملکردمدیران را نیزارزیابی نماید.
اسلا م به عنوان برترین روش زندگی توجه زیادی به فعالیتهای تجاری دارد. خداوند در قرآن راهنمایی های لا زم را برای رستگاری انسان دردنیا وآخرت ارائه فرموده است. لذادر فعالیتهای اقتصادی باید رستگاری به عنوان هدف نهایی انتخاب شود و حسابداری مدیریت اسلامی هم به عنوان ابزار ارائه اطلاعات درمحیط اقتصادی، که این اطلاعات می تواند خروجی های حاصل از سیستم حسابداری اسلامی باشد، باید موجبات دستیابی به این مهم را فراهم آورد.
بنابراین اهداف وخصوصیات حسابداری اسلا می نه تنها بایدموجب ارائه تصویر درست درباره واحد تجاری شود بلکه بایدبه گونه ای باشدکه واحدهای تجاری را به سوی احسان و پرهیزاز بی عدالتی رهنمون سازد. برای حسابداری اسلا می اهداف متفاوتی مانند سودمندی برای تصمیم گیری، پاسخگویی، پاسخگویی اسلا می و پاسخگویی از طریق زکات مطرح شده است.
در این مقاله سعی داریم با بهره گیری ازمفاهیم حسابداری مدیریت وحسابداری اسلامی به مفهوم وکاربردحسابداری مدیریت اسلامی اشاره نماییم. ازوظایف مهم حسابداری مدیریت اسلامی ارائه پیشنهادات واطلاعاتی منطبق بردستورات اسلام به مدیریت جهت تسهیل وتضمین تصمیم گیری صحیح همچنین گزارش کردن وسنجش میزان مباشرت مدیریت وکنترل و بررسی این مباشرت درقیاس بامعیارهای الهی می باشد.

انتخاب متغیر، یکی از مراحل مهم در مدل سازی آماری است. برای این منظور، معمولا از روش هایی نظیر حذف پسرو استفاده می شود. از آنجایی که در این روش ها دو مرحله ی برآورد مدل و انتخاب متغیر به طور جداگانه صورت می گیرد، نتیجه ی حاصل بی ثبات خواهد بود. به همین دلیل اخیرا گروه دیگری از روش های انتخاب متغیر به نام روش های انقباضی مطرح شده اند که در این بین، LASSO از محبوبیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از LASSO در نرم افزار R، مهم ترین متغیرهای بنیادی حسابداری موثر بر بازده ی سهام شرکت های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران در بازه ی زمانی 1390-1386، شناسایی می شوند. براساس یافته های تحقیق، بازده ی دارایی ها در تمام سال ها به عنوان یک متغیر مهم برای پیش بینی بازده ی سهام برگزیده شد. در مقابل سه متغیر سرمایه گذاری ها، حاشیه سود ناخالص و تغییرات نقدینگی در هیچ یک از سال ها، انتخاب نشدند. پیچیده ترین و ساده ترین مدل، مربوط به سال های 1388 و 1389 به ترتیب با دو و شش متغیر است.

امروزه فرآیند بهبود مستمر نقش بسزایی در موفقیت بنگاه های اقتصادی دارد. این مهم از طریق تعیین اهداف، برنامه ریزی و اجرای برنامه ها و به تبع آن ارزیابی عملکرد انجام می شود. در گذشته، ارزیابی عملکرد تنها با اتکاء بر معیارهای مالی انجام می پذیرفت. معیارهای مالی که حکایت از رویدادهای تاریخی داشت، برای ارزیابی عملکرد شرکت های عصر صنعتی که در آن ایجاد قابلیت های بلندمدت و روابط با مشتریان عوامل حیاتی در کسب موفقیت به شمار نمی آمد، کافی بود. اما این معیارها برای هدایت و ارزیابی عملکرد شرکت ها در عصر کنونی که در آن ایجاد ارزش و تولید ثروت از طریق سرمایه گذاری در مشتریان، تامین کننده گان مواد و کالا، کارکنان، فرآیندها، تکنولوژی و نوآوری امکان پذیر است، کافی نیست. کارت ارزیابی متوازن ضمن لحاظ کردن معیارهای مالی، معیارهای جدیدی برای تطبیق روش های ارزیابی با شرایط عصر حاضر فراهم می آورد. تجربه نشان می دهد که پیاده سازی این سیستم در عمل با چالش هایی روبه رو بوده که پژوهش حاضر به بررسی و تعیین آنها پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کاربردی-توصیفی است. جامعه آماری را مجریان و متخصصان پیاده سازی کارت ارزیابی متوازن، حسابداران مدیریت و اساتید حسابداری و مدیریت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تشکیل می دهند. جهت جمع آوری داده ها طی سه ماهه اول سال 1391 تعداد 340 پرسشنامه ارسال گردید. نتایج نشان می دهد که به ترتیب عدم آشنایی مدیران با مفهوم، مزایا و نحوه پیاده سازی، نوسانات سیاسی و اقتصادی کشور و عدم مشارکت جمعی کارکنان در پیشبرد راهبردهای سازمان از مهمترین موانع پیاده سازی این سیستم در شرکت های ایرانی است.

قضاوت و تصمیم گیری حسابرس متاثر عواملی است که از جمله ی آن می توان عوامل محیط کاری حسابرسی، ویژگی های حسابرس، شواهد، فرایند تصمیم گیری و ویژگی های شخصیتی حسابرس را نام برد. نقش عوامل فرایند تصمیم گیری در این میان بیشتر از همه مورد توجه بوده است. اعمال یک قضاوت خوب به طور یکنواخت در یک محیط کسب و کاری که پیوسته در حال افزایش پیچیدگی و پویایی، عدم اطمینان و فشار بالاست، مستلزم یک فرایند منظم است. از این رو باید دام ها و سوگیری های متداولی را مورد توجه قرار داد که می تواند قضاوتهای حرفه ای را تحت تاثیر قرار دهند. سوگیری شناختی به تمایل افراد برای ارتکاب سیستماتیک خطاهای قضاوتی در زمان تصمیم گیری اشاره دارد. خطاهای قضاوتی، اغلب نتیجه رفتارهای مکاشفه ی ذهنی یا میانبرهای پردازش اطلاعات است که در فرآیند تصمیم گیری بشری جای گرفته اند. ده ها نوع از سوگیری های شناختی توسط روانشناسان شناسایی و دسته بندی گردیده است که برخی از آن ها در محاورات روزانه نیز استفاده می شود. لکن در حسابرسی برخی از آنها اهمیت بیشتری می یابد. در این مقاله، این سوگیری ها معرفی و راهبردهایی برای پیشگیری از آن ارائه می شود.

تشدید ناکامی های حسابداری شرکتها و افزایش پیوسته آن در دهه اخیر، با رشد متناظری در تنظیم قوانین، استانداردها، آیین نامه ها و رهنمودهای جدید برای کمک به سازمانها در بهبود نظام راهبریشان همراه بوده است. گرچه این استانداردها و رهنمودها از منابع متفاوتی سرچشمه می گیرند، اما در یک اصل اساسی با هم مشترکند: اینکه نظام راهبری خوب، در ماهیت، به سیستمهای کنترل داخلی موثر نیاز دارد. پذیرش عمومی اهمیت اساسی کنترلهای داخلی به خوبی در چارچوبها و رهنمودهای اصلی مربوط به موضوع مشخص است. هدف این نوشتار،بررسی میزان تطابق میان فرآیند ارزیابی کنترلهای داخلی حاکم بر گزارشگری مالی با فرآیند ارزیابی سیستم کنترلهای داخلی در رویکرد حسابرسی مالی است. در این مقاله به دلیل جدید بودن موضوع، ملاحظات کلی در بکارگیری الزامات مرتبط با دستورالعمل کنترلهای داخلی حاکم بر گزارشگری مالی، طی یک فرآیند 5 مرحله ای (شامل برنامه ریزی، ارزیابی کنترلها در سطح واحد تجاری، ارزیابی کنترلها در سطح فرآیند، آزمون طراحی کنترلها و اثربخشی عملیات در سطح معاملات و نتیجه گیری و ارائه گزارش)، به گونه ای مطرح می شود که ضمن بررسی هدف تحقیق، راهنمایی های لازم به مدیران و حسابرسان در بکارگیری فرآیندی موثر جهت ارزیابی کنترلهای داخلی حاکم بر گزارشگری مالی را ارائه نماید. یافته های حاصل از تحقیق، همخوانی میان فرآیند ارزیابی سیستم کنترلهای داخلی در حسابرسی مالی و فرآیند پنج مرحله ای ارزیابی کنترلهای داخلی حاکم بر گزارشگری مالی را تایید می نماید.